Một cuộc khủng hoảng nữa ở biển Đông?

Khi Tổng thống đắc cử của Indonesia, Joko Widodo (Jokowi), chuẩn bị chính thức bắt đầu nhiệm kỳ của mình vào cuối tháng sau, vẫn còn một mức độ không chắc chắn về những thiết lập chính sách tương lai trong chính quyền của ông ở cả trong và ngoài nước. Nhưng, một điều có vẻ ngày càng rõ ràng đó là mục tiêu hướng tới hiện thực hóa tiềm năng ngủ quên từ lâu của Indonesia về sức mạnh hàng hải.

Ảnh minh họa

Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Jokowi vẽ ra tầm nhìn của Indonesia như một “mắt xích hàng hải toàn cầu” và điều này dường như sẽ trở thành một trọng tâm trong chính sách của chính quyền Jokowi sắp tới. Trong khi việc Indonesia sẽ nổi lên như một cường quốc hàng hải chưa có gì để đảm bảo do họ phải đối mặt với nhiều thách thức phía trước, chúng ta có thể đang chứng kiến buổi bình minh của một kỷ nguyên mới trong lịch sử Indonesia.

Trong khi ông Jokowi không đề cập chút nào về phạm vi trong khái niệm tầm nhìn của mình, tuyên bố về viễn cảnh và sứ mệnh mà ông đưa ra trong suốt chiến dịch tranh cử ưu tiên bảo vệ những lợi ích hàng hải của Indonesia, đặc biệt là vấn đề đánh bắt cá trái phép.

Trong những bình luận đưa ra đầu tháng này và được công khai trên báo chí Indonesia, ông Jokowi tuyên bố rằng cần thiết phải hành động một cách cương quyết chống lại những tàu cá nước ngoài để ngăn chặn việc tiếp diễn những hành vi trộm cắp nguồn tài nguyên của Indonesia. Ông Jokowi được dẫn lời nói: “Nếu chúng ta không hành động dứt khoát, nguồn hải sản của chúng ta sẽ bị các tàu nước ngoài đánh cắp”.

Vấn đề đánh bắt cá bất hợp pháp của tàu thuyền nước ngoài có lẽ là một thách thức chủ yếu cho chính quyền Jokowi, và gần như chắc chắn sẽ tạo căng thẳng với cường quốc hàng hải đang nổi lên nữa – Trung Quốc. Trung Quốc hiện gần như là nước duy nhất có tàu cá hoạt động trái phép trong vùng lãnh hải Indonesia. Nhưng đó cũng là quốc gia duy nhất ngư dân được khuyến khích và hỗ trợ trực tiếp từ các cơ quan an ninh biển nhà nước.

Sự hiện diện bành trướng của Trung Quốc ở khắp các vùng biển chồng lấn trên biển Đông ngày càng đưa ngư dân và các cơ quan an ninh hàng hải của họ thường xuyên đối đầu trực tiếp với các cơ quan chức năng nhiều nước, trong đó có Indonesia.

Một số sự việc đã xảy ra trong khu vực từ năm 2010, kết quả là các nỗ lực an ninh của Indonesia đã không thể truy tố được ngư dân Trung Quốc hoạt động trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) Indonesia. Vụ gần đây nhất xảy ra tháng 3-2013. Khi đó có bằng chứng là tàu thi hành luật biển Trung Quốc (MLF) Yuzheng 310 đã cố tình làm kẹt liên lạc từ tàu Hiu Macan 001 của Bộ hàng hải và thủy sản Indonesia, một nỗ lực dường như là để buộc thuyền trưởng Indonesia phải thả các thuyền viên Trung Quốc đánh bắt trái phép trong vùng lãnh hải Indonesia.

Các nhà quan sát hiện cho rằng vai trò lãnh đạo của ông Jokowi có thể bị thử thách sớm với khả năng xảy ra một kịch bản khủng hoảng không khác so với vụ chạm trán hồi tháng 3-2013. Và giải quyết thử thách đó đòi hỏi sự lãnh đạo dứt khoát từ vị tổng thống mới và đội ngũ của ông, cả ở trong nước lẫn nước ngoài.

(Theo Công An TP.HCM)